Ikusmiran 08 langileriaren lan eta bizi baldintzak

2021eko azaroan Euskal Herriko langileriaren lan eta bizi baldintzak biltzen dituen txostena eskuragarri duzue.

Aurkeztu berri dugun Ikusmiran, Euskal Herriko langileriaren lan eta bizi baldintzak azterlanean, ondorio nagusiena honakoa izan da: 2010 eta 2013an ezarritako erreformek indarrean jarraitzen dutela eta horrek lan eta bizi baldintzen prekarizazio orokor bat ekarri dutela, eta gainera, pandemiaren ondorioz sorturiko krisiari aurre egiteko hartu diren erabakiek ez dutela langileria jarri erdigunean, ehun produktiboa baizik. Ondorioz kolektibo zabalak geratu dira babesgabe.

Azken hamarkadako datuak ikusiz, lan erreformek hitzarmenen babesean zuzenean eragiten dutela ondorioztatu ahal izan dugu, 2013tik aurrera langileriak duen hitzarmenen babesa galtzen joan baita, 2017tik aurrera errekuperazio bat izanez, greba eta lan gatazken ugaritzearekin bat etorri dena. Edonola ere, errekuperazio hori desorekatua izan da langile kolektiboei dagokioenean. Izan ere, langile kolektibo kalteberenak izan dira euren enplegu baldintzak hobetzeko zailtasun handienak izan dituztenak. Ondorioz, soldata arrakala batzuk mantendu egin dira, generoaren araberakoa kasu, eta beste batzuk handitu egin dira: soldata baxu eta altuenen artekoa, adinaren araberakoa edota nazionalitatearen araberakoa. Horrekin lotuta, erosahalmena ere urtez urte galdu egin dugu batezbeste, azken urtean nolabaiteko errekuperazio bat eginez. Edonola ere, kasu honetan ere kolektibo zaurgarrienak izan dira erosahalmenaren kaltetze nabarmenena izan dutenak.

Enpleguaren prekarizazio orokorra bizitzaren prekarizazioarekin lotu beharra daukagu. Eta halaxe egiaztatu izan dugu, pobreziaren arrisku tasa izugarriak ditugula, eta ez goazela hobetze bidean. Kasu honetan ere emakumeak, gazteak eta migranteak dira tasa altuenetan daudenak. Aberastasunaren banaketa desorekatua, etxebizitza baterako sarbidea zaila izatea, edota etxeko eta zaintza lanei eskaintzen diegun denbora, desorekatua generoaren arabera, dira azternalean topatuko dituzuen bestelako gai eta ondorioak.